Joséphine Olech wint Carl Nielsen Competition

Joséphine Olech, eerste fluitist in ons orkest, heeft op 31 maart 2019 de Carl Nielsen International Competition gewonnen. Na de finale kreeg Joséphine door de vakjury de eerste prijs, bestaande uit een bedrag van €12.000 en een opnamedeal, toegekend. Met deze prijs is Joséphine in staat om haar internationale carrière verder vorm te geven. Om Joséphine beter te leren kennen, spraken wij haar voor Intrada in september 2018. Dit interview kunt u hieronder lezen.

De Franse fluitiste Joséphine Olech houdt van diversiteit, zowel in muziek als bij mensen. Daarom voelt ze zich bij het Rotterdams Philharmonisch helemaal thuis.

Jong geleerd
‘Waarom ik voor de fluit koos, weet ik niet. Ik herinner me alleen dat ik vastbesloten was. Van kinds af hoorde ik allerlei instrumenten om me heen. Mijn moeder is pianiste. Elke vrije woensdagmiddag bracht ik door op het conservatorium waar zij les gaf. Tot mijn grote geluk leerde ik daar Nathalie Rozat kennen. Zij is een fantastische fluitlerares die mij vanaf mijn negende onder haar hoede nam en me stapje voor stapje leidde naar het hoogste niveau: mijn auditie voor het conservatorium in Parijs op mijn zeventiende.’

Passie voor de fluit
‘Fluitspelen voelt als natuurlijk. Als ik eenmaal speel, kan ik hem niet meer wegleggen. De fluit kan een betoverende kracht hebben, net als De Toverfluit van Mozart. Het is een van de oudste instrumenten ter wereld en speelt een rol in tal van mythologische verhalen. Dat magische karakter vind je terug in het rijke repertoire, zoals bij Debussy en Ravel. Het geluid ligt dicht bij de menselijke stem en kan van donker en angstaanjagend tot licht en dromerig klinken. Die veelzijdigheid past bij mij. Dan hoef ik me niet op een ding te focussen.’

RPhO
‘Ik had al een jaar in Amsterdam bij de Academie van het Koninklijk Concertgebouworkest een studie gevolgd. Dus ik kende Nederland en de manier waarop hier in orkesten wordt gespeeld. En dat beviel. Op mijn zestiende heb ik een cd opgenomen met Juliette Hurel, de andere solofluitist van het Rotterdam Phil. Sindsdien zijn we bevriend gebleven en zodoende kende ik ook dit orkest goed. Zij nodigde me bijvoorbeeld uit voor een concert van het RPhO in Parijs, waar zij een prachtige solo in Daphnis et Chloé speelde. En nu zijn we collega’s, het is ongelooflijk.’

De auditie
‘Ik had me goed voorbereid, maar ik had een druk jaar achter de rug, ik was moe en qua spel was ik niet op m’n best. Drie dagen voor de auditie zei mijn leraar: stop met fluiten, neem je rust en kijk hoe het uitpakt. Ik voelde me een beetje neerslachtig en had niet de winnaarsmentaliteit. Maar toen ik de fluit uit de doos haalde en begon te spelen, kwam mijn goede gevoel weer terug. En ze kozen mij!’

Zenuwen
‘Als ik speel probeer ik mijn zenuwen in bedwang te houden. Daardoor raak ik geconcentreerd en kom ik in een stemming die geschikt is om muziek te maken, juist omdat ik niet op m’n gemak ben. Je voelt dat er iets opwindends gebeurt en dat maakt je spel beter. Technisch gezien zorgt nervositeit voor iets broos en breekbaars in je spel en dat kan lastig zijn. Maar het brengt muzikaal iets extra’s.’

Frankrijk-Nederland
‘Naar mijn idee geven Nederlandse orkesten prioriteit aan samenspel en teamgeest. In Franse orkesten ligt meer nadruk op het individuele spel en de techniek. Zij streven eerder perfectionisme na. Het ligt natuurlijk niet zo zwart-wit en aan beide kanten zitten voordelen, maar ik geniet er zelf heel erg van in een orkest te spelen waar de techniek uiteraard goed is maar het samenspelen belangrijker. Waar ik ook van geniet is de grote variëteit van nationaliteiten, culturen en persoonlijkheden. Die diversiteit herken ik van Europese jeugdorkesten waarin ik heb gespeeld. De internationale atmosfeer is een verrijking voor het orkest.’

Leermeesters
‘Naast Juliette Hurel heb ik veel te danken gehad aan mijn lerares in Parijs, Sophie Cherrier. Zij speelt in het Ensemble Intercontemporain, opgericht door Pierre Boulez. Ik heb net op het conservatorium afscheid van haar moeten nemen, en dat doet nog wel een beetje pijn. Zij was zo toegewijd en heeft alle leerlingen geholpen zich op hun eigen manier te ontwikkelen.’

Ultieme doel
‘Ik heb een fantastische baan in een geweldig orkest en een fijne vriend die een uitstekende pianist is. Dus artistiek en privé ben ik heel gelukkig. Mijn droomleven ligt niet ver af van het werkelijke leven dat ik leid. Natuurlijk moet ik mezelf als fluitiste wel nog meer ontwikkelen en ik zie ook wel muzikale doelen die ik moet bereiken. Het repertoire van dit orkest is enorm en ik heb nog zoveel niet gedaan, bijvoorbeeld Mahlers symfonieën of Petroesjka van Stravinsky. Ik zie ernaar uit om die te gaan spelen.’

Even voorstellen
Naam: Joséphine Olech
Instrument: fluit
Geboren: 1994, Saint-Cloud, Frankrijk
Opleiding: 2012 Conservatoire de Paris, master fluit in 2018, internship Academie van het Koninklijk Concertgebouworkest 2015/2016
Bij het Rotterdams Philharmonisch: sinds september 2017 als eerste fluitiste

Dit artikel verscheen eerder in Intrada, het magazine van de Vrienden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Tekst: Jolanda van der Ploeg