Matthäus-Passion 2025

Mendelssohn en Mozart

Binnenkort te beluisteren in de concertzaal

Onze concerten

Al onze concerten op een rij:

Rotterdams Philharmonisch Orkest

Om te blijven doen wat wij doen is steun nodig. Van iedereen die het orkest een warm hart toedraagt. Dat gaat zeker niet alleen om grote gebaren, ieder bedrag telt.

Om te blijven doen wat wij doen is steun nodig. Van iedereen die het orkest een warm hart toedraagt. Dat gaat zeker niet alleen om grote gebaren, ieder bedrag telt.

Dit orkest is van iedereen

Voor iedereen van 4 tot 104 jaar: het leukste uitje voor jong en oud!

Voor iedereen van 4 tot 104 jaar: het leukste uitje voor jong en oud!

Kindervoorstellingen

Lezen, luisteren en bekijken: laat u verwonderen door het Rotterdams Philharmonisch Orkest!

News & Wonder

Onze concertseries bieden een selectie uit het brede aanbod van seizoen 2025-2026, met een aantrekkelijke korting ten opzichte van de prijs voor losse kaarten.

Concertseries

Zo'n 3.000 betrokken Vrienden zetten zich in voor het temperamentvolle en avontuurlijke Rotterdams Philharmonisch Orkest.

Vrienden van het Orkest

Concerttoelichting

Concertpodcast

Het ultieme meesterwerk over liefde, verlies en troost: muziek van tijdloze, universele zeggingskracht.

over de Matthäus-Passion

Publiek

De uitvoering van de Matthäus-Passion met het Rotterdams Philharmonisch orkest is een krachtige en ontroerende ervaring die zeker de moeite waard is om bij te wonen.

Yuja Wang plays Ligeti

A cosmic dance by Yuja Wang where  she shines with Ligeti’s sparkling piano concerto.

on Yuja Wang

De Volkskrant

If Yuja Wang isn’t the most virtuosic pianist on earth, she is certainly the most sensational.

Informatie over kaarten bestellen en kortingen

Bestelinformatie

Mendelssohn and Mozart

Banned repertoire during the occupation years with the music of Mendelssohn and Mozart.

on the piece De theorie van alles

The National Opera & Ballet

With her playful compositions Carlijn Metselaar creates a colourful sonic landscape.

<h2>Wie is Fazil Say?</h2>
Beleef in 2025 een muzikaal hoogtepunt wanneer de wereldberoemde pianist <a href="https://nl.wikipedia.org/wiki/Fazıl_Say" target="_blank">Fazil Say</a> zijn opwachting maakt met een bijzonder concert. Deze Turkse meesterpianist staat bekend om zijn uitzonderlijke virtuositeit, persoonlijke interpretaties en onmiskenbare charisma. Zijn optredens zijn niet zomaar concerten, maar diep doorleefde muzikale ervaringen waarin emotie en vakmanschap samenkomen.
Geboren in Ankara in 1970, ontwikkelde Say zich al op jonge leeftijd tot een muzikaal wonderkind. Zijn studie aan onder andere het Robert Schumann Instituut in Düsseldorf vormde de basis voor een indrukwekkende internationale carrière. Sinds zijn doorbraak in de jaren '90 is hij een graag geziene gast op de grootste podia ter wereld, waar hij zowel klassiek repertoire als eigen composities uitvoert. Zijn muziek is een unieke samensmelting van oosterse en westerse invloeden.
Wie Fazil Say in 2025 live hoort spelen, mag zich verheugen op een avond waarin bekende meesterwerken en verrassende nieuwe klanken elkaar afwisselen. Zijn recente opname van Bachs Goldbergvariaties toont opnieuw zijn vermogen om klassieke werken te benaderen met verfrissende diepgang en poëtische kracht. Of hij nu een subtiele Chopin speelt of een energiek eigen werk, Say weet altijd te raken.
Een concert van Fazil Say in 2025 is meer dan een voorstelling; het is een kans om een levende legende van dichtbij mee te maken.&nbsp;

Wie is Fazil Say?

Lees meer

Verboden repertoire tijdens de bezettingsjaren met de muziek van Mendelssohn en Mozart.

over Fazil Say

Fazil Say is zo'n figuur van wie de klassieke muziek er wel wat meer zou kunnen gebruiken.

Trailer

Harry Potter and the Philosopher's Stone™ in Concert

Beleef de magie van Harry Potter™ in de concertzaal: filmvertoning met live muziek door een groot orkest.

Trouw

Je krijgt de live-beleving die je normaal alleen bij toneel of een concert ervaart. Het komt heel dichtbij.

Explore the creators of wonder

Maak kennis met de mensen achter de magie

Clara-Jumi Kang is een Duits-Koreaanse topvioliste die van wonderkind uitgroeide tot een vioolvirtuoos. 

Wie is Clara-Jumi Kang?

Hoe is de viool op je pad gekomen? 
Ik ben opgegroeid in een muzikaal gezin: allebei mijn ouders zijn beroepsmuzikant. Er is altijd muziek geweest om mij heen. Als mijn moeder lesgaf, kroop ik onder de piano. Zo kreeg ik alles al jong in mijn systeem. Ik was drie jaar toen ik viool begon te spelen. Vanaf dat moment stond voor mij vast wat ik zou gaan doen in mijn leven. Ik hoefde niet nog van alles te ontdekken, ik was gewoon violiste. Dat wist ik al heel jong. 
Is er iets wat je hebt moeten opgeven voor je leven in de muziek? 
Muziek komt altijd op de eerste plaats. Als ik nog niet gestudeerd heb, voel ik me daar schuldig over. En heb ik ’s avonds een concert, dan ben ik daar de hele dag mee bezig. Ik doe nog wel wat nuttigs, maar lekker gaan genieten van een uitje vind ik dan heel lastig. Ik vind pas rust in mijn hoofd voor andere dingen als ik mijn vioolgerelateerde activiteiten af heb.
Hoe ziet je studeerruimte eruit? 
Ik heb jarenlang aan de keukentafel gestudeerd. Ik heb vier kinderen, er was niet zoveel ruimte voor mezelf. Soms studeerde ik gewoon tussen de spelende kinderen in. Tegenwoordig heb ik een kamer boven waar ik kan studeren. Daar hangen een paar mooie schilderijen, maar er staan ook een roeimachine, een strijkplank en een trampoline. 
Wat maakt een dag voor jou een goede dag? 
Ik denk dat het belangrijk is om elke dag iets met passie te doen. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn, als je het maar met liefde doet. Lekker koken, maar dan wel met inspiratie: iets van jezelf erin leggen. Een brief schrijven die je lang hebt uitgesteld omdat je het moeilijk vond. Een mooi concert geven, een klusje doen, een wandeling maken: het kan van alles zijn. Het gaat erom dat je iets moois creëert, iets waar je waarde aan hecht.
Wat maakt een concert tot een topconcert? 
Als je ziet dat iemand in de zaal geraakt is.
Wat is écht kenmerkend voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest? 
Iemand heeft ooit tegen mij gezegd: als je in het Concertgebouw speelt, rij je in een Rolls Royce en als je in Rotterdam speelt, rij je in een Ferrari. Ik vind het heel kenmerkend voor het orkest dat het een gedeelde artistieke verantwoordelijkheid draagt. Iedereen geeft zijn alles om het onderste uit de kan te halen. We nemen muzikale risico’s, we zijn heel snel in het schakelen en we kunnen eigenlijk alles. We zijn heel veelzijdig.

Charlotte Potgieter

Aanvoerder tweede viool

Ik vind het heel kenmerkend voor het orkest dat het een gedeelde artistieke verantwoordelijkheid draagt. We nemen muzikale risico’s, we zijn heel snel in het schakelen en we kunnen eigenlijk alles. We zijn heel veelzijdig.

Javier Clemén Martínez

Contrabas

Wat vind je mooi aan je instrument? 
De hoorn mengt heel goed met de strijkers en heeft een heel warm geluid. Maar hij kan ook goed met koperblazers, die een beetje dat schetterige hebben. Dat vind ik mooi, de veelzijdigheid van het instrument.
Welke rol speelde muziek in het gezin waarin je opgroeide? 
Mijn vader speelde orgel en piano. Met kerst en sinterklaas kwam er een hele lijst aan liedjes voorbij, dat was altijd heel gezellig. En mijn beide zussen speelden saxofoon. Dus er was eigenlijk altijd wel volop muziek.
Wat doe je om je leven als beroepsmusicus fysiek en mentaal vol te houden? 
Nou eigenlijk niets bijzonders. Ik merk wel dat ik echt in vorm moet blijven. Dus thuis doe ik dagelijks mijn inspeeloefeningen op mijn hoorn. Ook als je een week vrij bent moet je dat eigenlijk gewoon blijven doen. Dus op die manier werk ik er wel aan. En heel soms, als ik echt spanning heb voor een concert, doe ik wel eens mindfulness oefeningen om mijn hoofd leeg te maken.
Ben je in de loop van de jaren minder gaan studeren, of juist meer? 
Ik ben niet minder, maar wel anders gaan studeren. Iets slimmer denk ik. Ik heb bijna alles al wel eens gespeeld, zeker de orkeststukken. Dus ik weet precies wat de lastige dingen zijn, daar kan ik heel gericht aan werken. Maar ik merk ook, naarmate ik ouder word, dat ik echt meer moet oefenen om goed in vorm te zijn. Dus het is een beetje balans vinden daartussen.
Wat is echt kenmerkend voor het Rotterdams Philharmonisch orkest? 
Ik denk dat het een heel energiek orkest is en wat ik mooi vind is dat bij de concerten iedereen altijd op het puntje van z’n stoel zit. Iedereen geeft altijd nog net een beetje extra. Dus totaal gefocust. Dat vind ik heel mooi.

Wendy Leliveld

Hoorn

Wat ik mooi vind is dat bij de concerten iedereen altijd op het puntje van z’n stoel zit. Iedereen geeft altijd nog net een beetje extra. Dus totaal gefocust.

Lunchconcerten

Ook in seizoen 2023-2024 kunt u weer een aantal gratis lunchconcerten bezoeken.

Lahav Shani dirigeert Mahler 6

Een gedroomde bergwandeling langs bloeiende weiden, grootse vergezichten en peilloze afgronden.

Chef-dirigent

Lahav Shani

Ze heeft een stralende stem, ze is heel expressief, ze is een artiest uit duizenden.

Yuja Wang speelt Ligeti

Een kosmische dans van Yuja Wang met Ligeti’s sprankelende pianoconcert.

over Yuja Wang

Als Yuja Wang al niet de meest virtuoze pianist op aarde is, dan is ze met afstand het spraakmakendst. 

Low budget uitjes hoeven helemaal niet saai en minder leuk te zijn, dan de duurdere varianten. Je moet weten waar je moet zoeken. Slim zijn en de verborgen pareltjes in Rotterdam vinden. 

5x lowbudget uitje in Rotterdam

The flex series of our people behind the scenes.

The favourites of Monique van Zelst

Rachel Browne

Eerste viool

De favorieten van seizoen 2022-2023

The Lion King™ In Concert Live To Film

Disney's greatest classic with live music

NRC about The Lion King (2019)

Stunning, breathtaking… a classic, moving fairy tale

Wat is er zo mooi aan jouw instrument?&nbsp; 
Ik vind de altviool zo mooi omdat het vaak de bemiddelaar is tussen het hogere register en het lagere register. Dat spreekt me heel erg aan. De warme donkere klank vind ik heel erg tot z'n recht komen in de meer emotionele muziek. Voor de diepte van de muziek heb je heel veel aan de altviool. En als ik nog een ander instrument zou spelen, zou ik ook cello spelen, denk ik. Omdat dat nog warmer is, dan komt het nog meer vanuit de onderbuik.
Heb je een ritueel voordat je het podium op gaat?&nbsp; 
Voordat ik ga spelen, was ik eigenlijk altijd mijn handen met zeep. Als dat niet kan, word ik heel ongemakkelijk.
Hoe voel je de band met het publiek tijdens het concert? 
Ik vind het publiek heel erg belangrijk, want dat geeft interactie en een soort logica. Het is een soort zingeving van wat we aan het doen zijn. Ik merk zelf dat ik heel anders speel, anders in mijn vel zit, als er publiek is. Dat het wezenlijk anders is. Absoluut.
Wat is jouw favoriete plek in Rotterdam?&nbsp; 
Ik woon ongeveer tweehonderd meter van de Rotte af en heel graag ontsnap ik aan de ratrace en het snelle dagelijks leven door ongeveer drie keer per week langs de Rotte te hardlopen. En me dan mee te laten voeren door het ritme van de seizoenen. Als ik terugkom, voel ik me echt opgeladen. Richting de Rottemeren. Ik kan wel lang en ver lopen. Daar geniet ik heel erg van.
Welke les heeft in jouw muzikale leven het meeste indruk op je gemaakt?&nbsp; 
Een van de belangrijkste lessen die ik altijd met me meedraag, is dat wij tijdens het studeerproces perfectionistisch moeten zijn en vooral tijdens en na de uitvoering realistisch. Dat is heel lastig omdat je natuurlijk veel langer aan het repeteren bent dan dat de uitvoering uiteindelijk duurt. Maar des te belangrijker om die schakel vooral te blijven maken. En dat in combinatie met wat mijn vader me eigenlijk altijd gezegd heeft: je doet je best en dat is sowieso goed genoeg.
Wat is écht kenmerkend voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest? 
Kenmerkend voor ons orkest vind ik de sowieso de energie, maar ook de mogelijkheid om op de gekste momenten, vooral wanneer de omstandigheden verrassend tegenzitten, heel bijzonder uit de hoek te komen. Om dan een prestatie neer te zetten die we eigenlijk niet verwachten, maar dat we met er z'n allen voor openstaan dat er echt iets kan ontstaan wat anders niet kan ontstaan. Juist met ongunstige omstandigheden kunnen we iets creëren en dat vind ik heel gaaf.

Galahad Samson

Plaatsvervangend aanvoerder altviool

Ik vind het publiek heel erg belangrijk, want dat geeft interactie en een soort logica.

Binnenkort: Rudolph Loopt Stage bij het Rotterdams Philharmonisch

Steun ons

Vonken doet vlammen

On this page you will find and overview of the reviews on concerts given by the Rotterdam Philharmonic Orchestra.

Reviews

Maak kennis met onze nieuwste talenten.

Presentatie Nieuwe Academisten

Hoe is contrabas op je pad gekomen? 
Ik speelde eerst cello, al vond ik contrabas altijd al interessant. Mijn ouders zeiden: begin dan met cello want die is handzamer, dan kun je later overstappen op contrabas. Op mijn achttiende ben ik uiteindelijk overgestapt op contrabas en daar heb ik tot op de dag van vandaag geen spijt van. 
Is er een moment geweest dat je bewust voor een carrière als musicus hebt gekozen? 
Nee, er is geen specifiek moment geweest. Dat is gewoon zo ontstaan. Ik heb nooit overwogen om iets anders te gaan doen. Het is voor mij juist altijd heel duidelijk geweest dat ik met de muziek verder zou gaan. Ik heb mezelf die vraag nooit gesteld.
Studeer je in de hotelkamer als jullie op tournee zijn? 
Dat kan niet. Als contrabassist is het heel ingewikkeld om te studeren tijdens tournees. Omdat de bas zo groot is en in een kist zit, is hij vaak onderweg van zaal naar zaal. Pas op het moment dat je in een concertzaal aankomt, kun je je bas weer even uit de kist halen. Het is geen instrument dat je onder je arm meeneemt de hotelkamer in. 
Wie of wat inspireert jou? 
Iemand als Yannick Nézet-Séguin inspireert mij muzikaal ontzettend. Als ik naar opnames van hem luister, denk ik dat hij de vader van mijn muzikaliteit is. Ik kwam ook in het orkest op het moment dat hij chef-dirigent was. Dat heeft mijn muzikaliteit gevormd de afgelopen tien jaar. Zeker voor symfonisch repertoire. 
Kom je zelf uit een muzikaal nest? 
Op een bepaalde manier wel: mijn ouders maakten altijd muziek, maar niet professioneel. Het was heel vrijblijvend. Ik werd niet gepusht om de muziek in te gaan, maar het was wel een heel positief element in het opgroeien.
Wat maakt een concert tot een topconcert? 
Het gevoel. En dat je collega's dat gevoel dan ook allemaal blijken te hebben. Het is net alsof er een vliegtuig opstijgt. Dat voel je allemaal. Maar je doet het niet zelf – je doet het met elkaar. Dat is eigenlijk onbeschrijflijk.
Wat is écht kenmerkend voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest? 
Kenmerkend is dat het orkest er altijd voor gaat en er tijdens het concert altijd een schepje bovenop doet. Mensen die voor het eerst bij ons komen meespelen vinden het allemaal prima totdat ze een concert hebben meegemaakt. Dan denken ze wow, oké, dat is het Rotterdams. Want dan gaat het ineens in de tweede versnelling.&nbsp;

Arjen Leendertz

Iemand als Yannick Nézet-Séguin inspireert mij muzikaal ontzettend.

Hoe is het vioolspelen op je pad gekomen? 
Door de radio, eigenlijk. Van jongs af aan vond ik het prachtig klinken. Mijn ouders spelen geen muziekinstrument. In de familie zit het ook niet, alleen heel ver weg. Mijn moeder dacht eerst dat het niet helemaal klopte, toen ik zei dat ik heel graag viool wilde spelen. Maar ik bleef aanhouden. Op een gegeven moment hebben ze maar toegegeven. Ik ben op mijn zesde begonnen, geloof ik.
Wat vind je mooi aan je instrument? 
De veelzijdigheid vind ik heel mooi. Een viool kan, even kort gezegd, ontzettend laag, ontzettend hoog en alles wat daartussen zit. Eigenlijk moet ik wel een beetje aan mezelf denken. Ik denk dat ik ook heel laag kan en heel hoog kan en heel veel wat daartussen zit. Ik ben ook niet voor één gat te vangen. Daarom vind ik viool heel erg mooi. 
Welke les heeft in jouw muzikale leven de meeste indruk op je gemaakt? 
Toen ik een klein jongentje was heb ik met Jaap van Zweden voor een kinderprogramma gespeeld en hij zei toen tegen mij: ‘Als je zenuwachtig bent, dat zijn we allemaal, ga er niet tegen vechten, maar accepteer het’. En dat is iets wat ik probeer in alles wat ik doe mee te nemen. Accepteer dat iets zo is. Omarm het. En probeer verder gewoon zo ontspannen mogelijk te blijven en je doet wat je kan. Dat zal genoeg zijn en dat zal ook zijn wat het is. Als je ertegen gaat vechten wordt het alleen maar erger. 
Ervaar je verbondenheid met het publiek als je aan het spelen bent? 
Zeker. Ik heb dat vooral gemerkt in de coronatijd toen er geen publiek was. Toen werd ik toch wel even met mijn neus op de feiten gedrukt, hoe erg ik het publiek ook nodig heb. Als musicus heb je zelf een zekere spanning, maar er is ook de spanning vanuit het publiek, dat in afwachting is van wat komen gaat. En dat voel je. Je merkt ook echt verschil in reactie wanneer iets goed gegaan is of minder goed. Of als het een ontzettend mooi programma is waar het publiek heel erg van houdt. En dat merk je niet alleen in het applaus, dat merk je gek genoeg ook wel tijdens het spelen.

Wim Ruitenbeek

Tweede viool

‘Als je zenuwachtig bent, dat zijn we allemaal, ga er niet tegen vechten, maar accepteer het’. En dat is iets wat ik probeer in alles wat ik doe mee te nemen. Accepteer dat iets zo is.

Classical music isn’t just for grown-ups—it’s for children too! The Rotterdam Philharmonic Orchestra regularly organizes special performances tailored specifically for kids aged 3 to 12.

Classical Music for Children

Vrienden maakten topviool mogelijk

Intrada over Cappa viool Melanie Broers

Vacature

Relatiemanager zakelijke markt

Nieuwjaarsconcert met Strauss

In zijn 200ste geboortejaar zal Strauss uiteraard niet ontbreken tijdens ons Nieuwjaarsconcert!

over het Nieuwjaarsconcert

Bezoeker

Geweldig begin van het nieuwe jaar, en wat een fijne sfeer!

Celebrating the Voice

Ontdek tijdens het festival O. een wereld van muzikale pracht uitgevoerd door Chen Reiss en het Rotterdams Philharmonisch Orkest, inclusief bijzonder randprogramma.

Over het bestellen en bekijk van onze online concerten

Veelgestelde vragen

Wie wil weten waar Tolkien het idee voor The Lord of the Rings vandaan haalde, mag dit concert niet missen.

Jukka-Pekka Saraste dirigeert Sibelius

Bekijk ook

Op welke leeftijd wist je dat je van de altviool je beroep zou gaan maken? 
Ik denk dat het meer een proces was. Eerst gaven mijn ouders me een viool, om een muziekinstrument te leren spelen. Ik was nog heel klein. Mijn eerste docent was eigenlijk altviolist; ze gebruikte haar instrument om mij voor te doen hoe ik bepaalde dingen moest spelen. Ik dacht: hé, wat heeft zij voor lage snaar, die zoveel cooler klinkt dan mijn hoge? Als ik dan thuiskwam en viool ging spelen, liep mijn hond weg. Ik dacht: misschien heb ik gewoon iets anders nodig. Toen ik was overgestapt naar de altviool, voelde ik: dit klopt. Ik ging spelen in een kinderorkest, daar was mijn altviool-stem anders dan de rest. Ik had een eigen rol, daar genoot ik van. Iedereen zag mij ook anders. Ik denk dat dat het moment was dat ik dacht: dit vind ik echt leuk.
Wat was je geworden als je geen musicus was geworden? 
Ik hou van dieren, dus ik zou graag dierenarts zijn geworden.
Wat maakt een concert voor jou een fantastisch concert? 
Als je het publiek voelt, voel je het orkest nog meer. Het is alsof je het dier voert. Je hebt de mensen en de communicatie nodig. Je zou natuurlijk kunnen zeggen dat je ook een geweldig stuk nodig hebt. Maar daar zijn er zoveel van, je kunt van alles spelen. Maar je hebt dan nog steeds wel dat ene iets nodig, die verbinding met het publiek, om er iets levends van te maken.
Hoe ziet jouw studeerruimte eruit? 
Ik heb geluk dat ik thuis een studeerkamer heb. Maar die ziet er niet heel bijzonder uit. Je hebt je muziekstandaard nodig, en een spiegel nodig om te controleren of je de juiste houding hebt om goed te klinken. Ik heb er ook foto's van mijn familie en van muziekinstrumenten. Het voelt gewoon lekker knus.
Welke les heeft in jouw muzikale leven de meeste indruk op je gemaakt? 
Ik denk dat je veel momenten kunt hebben, maar er zijn er een aantal waar je vaker aan terugdenkt omdat je bijvoorbeeld een repetitie hebt. Dan realiseer ik me wat mijn leraar mij vertelde en mijn leraar, waar ik studeerde in Brno, Tsjechië, zei altijd: het moet lekker ruiken, het moet parfum zijn. En ik denk dat we daar vaak naar kunnen verwijzen. Voor mij komt dit heel vaak terug.

Veronika Lénártová

Altviool

Als je het publiek voelt, voel je het orkest nog meer. Het is alsof je het dier voert. Je hebt de mensen en de communicatie nodig.

Beethoven Negen: één lichtbaken

'Kruip in de huid van een componist en ontwikkel een betere luisterhouding voor symfonische muziek.'

Muziekworkshop en Repetitiebezoek

Lahav Shani speelt Prokofjev 

Klarinet

Romke Jan Wijmenga

Don Quixote is een van de hoogtepunten, met solisten uit eigen gelederen. Ik ondersteun met de basklarinet de rol van dommerik Sancho Panza. Karaktervol spelen, daar zie ik naar uit. 

Wat is er zo mooi aan jouw instrument?&nbsp; 
Het is het geluid dat je mooi moet vinden, het donkere geluid. Het is de basstem van het koper. Je kan heel mooi kleuren. Misschien is het ook wel een beetje mijn karakter, want ik speel graag samen. Ik hoef niet zo nodig solo te spelen voor het orkest. Ik vind het heel mooi om dan dat koper te dragen en ook naar de contrabassen toe. Ik heb vaak heel grote passages met de contrabassen natuurlijk. Het is heel leuk om beide kanten op te kunnen.
Wie of wat inspireert jou? 
Frank Sinatra en Barbara Streisand vind ik waanzinnig. Hoe ze daar staan en dat zo natuurlijk zingen. Ook Whitney Houston, fantastisch. Maar ik hou ook van Plácido Domingo. Waanzinnige tenor. Ik had eigenlijk liever zanger willen zijn. Ik probeer te zingen op het instrument. Ik probeer mijn leerlingen altijd mee te geven dat je niet maar dom moet toeteren, maar muziek moet maken. Ook op zo’n groot instrument dat vrij log overkomt kan je elegant spelen.
Als je geen musicus was geworden, wat dan wel?&nbsp; 
Waarschijnlijk autoverkoper. Ik ben gek op auto's.
Wat maakt een concert tot een topconcert? 
Ja, dat gebeurt wel eens, dat alles op z'n plek valt. Maar dat begint bij het orkest en dan hoor je die mooi spelen, de eerste fluit of de eerste hobo. De concertmeester. Je voelt dan zo’n flow komen dat je denkt: nu moeten wij ook, het hele orkest. En dat het ook heel stil is in de zaal. En dan komt er een energie vrij, die dit orkest bijna altijd heeft. Dat is echt ongelofelijk. Op elk concert komt er heel veel bij, meer dan op de repetitie. Dirigenten staan er wel eens versteld van hoeveel energie er in dit orkest zit. Heel gaaf. 
Een dag niet ge… is een dag niet geleefd. Wat zou je op de puntjes zetten? 
Je moet lachen. Ik hou wel van een beetje lachen. Met je collega’s lol maken. Want het is een heel serieus vak, we zijn er superserieus mee bezig. Dus er komt heel veel adrenaline vrij – en daarna wil je even gewoon flink lachen. Beetje gek doen met elkaar.
Van welke niet-klassieke muziek houd je?&nbsp; 
Jazz vind ik wel gaaf.
Wat is écht kenmerkend voor het Rotterdams Philharmonisch Orkest? 
Je moet het vergelijken met een Ferrari. Je stapt een beetje lastig in en je krijgt hem misschien wat moeilijk aan de gang, maar als 'ie gaat dan is het wel waanzinnig!

Hendrik-Jan Renes

Tuba

Ook op zo’n groot instrument dat vrij log overkomt kan je elegant spelen.

Bestuur, secretariaat, vrijwilligers en ambassadeurs

Lahavs afscheid

Afscheid van Lahav Shani met muziek vol hoop: Mozart, Mahler en een gloednieuw werk van talent Tsotne Zedginidze. En Lahav komt terug.

Het Rotterdams Philharmonisch voelt de bedoeling van Lahav Shani feilloos aan.

Het einde

Geen plaats voor optimisme in dit duistere portret als afsluiter van het seizoen - wel voor een laatste applaus.

<h2>Muziek voorbij de film &nbsp;</h2>
 Dit najaar treedt Tarmo Peltokoski, jong (uit 2000!) en getalenteerd als hij is, aan als onze vaste gastdirigent. Hij doet dat met twee concertprogramma’s waarin filmmuziek een grote rol speelt. Zoals een suite voor Vertigo en muziek van Williams uit Star Wars. Zijn fascinatie voor film biedt stof voor vurige ontboezemingen.
'Ik heb altijd maar één doel voor ogen gehad’, zegt Tarmo Peltokoski. ‘Musicus worden. Maar anders? Anders zou ik films willen maken.’ Een roeping en een bijna-roeping. Ze omarmen elkaar in het programma dat de jonge Fin in petto heeft voor zijn eerste optreden (15 september) in zijn nieuwe rol van vaste gastdirigent van het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Dat behelst muziek uit Star Wars van John Williams en uit Vertigo van Bernard Herrmann, Alfred Hitchcocks lijfcomponist. Plus concertmuziek van Erich Wolfgang Korngold, een van de grondleggers van de orkestrale filmmuziektraditie van Hollywood. Thema’s uit zijn soundtracks verstopte hij als paaseieren in een magistraal Vioolconcert. In een volgend programma met Herrmann en Korngold (17 september) mag ook Richard Wagner niet ontbreken, de beste filmcomponist die Hollywood nooit heeft gehad. Hoewel – dáár maakt Tarmo Peltokoski graag een kanttekening bij: ‘Als Wagner een halve eeuw later had geleefd, dan zou hij niet alleen gecomponeerd hebben voor film. Hij zou ook de scenario’s hebben geschreven en zeer zeker de zaak hebben geregisseerd.’
Kwam voor Wagner de film te laat, bij de Wagnerbewonderaar John Williams is dat een ander verhaal. Williams, componist van soundtracks bij Jaws, Indiana Jones, Superman, JFK en nog zo’n veertig andere grote klassiekers, schiep tussen 1977 en 2019 orkestmuziek bij alle negen films die tezamen het Star Wars-epos vormen. Achttien uur soundtrack maar liefst, een Melkweg in muziek die de kaders van een concertprogramma ver overstijgt. Maar ook uit een ‘Star Wars-suite’ van minder dan een uur treden Darth Vader, Luke Skywalker, prinses Leia en het mannetje Yoda (de wijze met die puntige oren) onmiddellijk naar voren, met dreiging, actie, tederheid en de snelheid van het licht. ‘Wie muziek uit Star Wars hoort, zal aan niets anders kunnen denken’, zegt Peltokoski. ‘Zou er iemand bestaan die Star Wars niet gezien heeft?’
Peltokoski is sinds zijn elfde in de ban van Wagners Der Ring des Nibelungen en verkende al op z’n vijftiende (welgeteld acht jaar geleden) ook andere mogelijkheden van de combinatie muziek, verhaal en beeld. ‘Ik begon arrangementen te maken voor piano-zeshandig. Van James Bond, van The Godfather. Van alles en nog wat. Ik speelde het met vriendjes. Met z’n drieën aan één piano. Schindler’s List, The Good, the Bad and the Ugly.’
Waren dat ook jouw favoriete films? ‘Hmm… De grootste filmmakers vond ik Andrei Tarkovski en Ingmar Bergman. Nog steeds, eigenlijk.’
Voor iemand van vijftien lijkt Star Wars meer voor de hand te liggen. ‘Dat kwam eerst! Voor elfjarigen is Star Wars een religie. Ik had lichtsabels. Geweldig speelgoed!’
Lag hier een parallel met Wagner? ‘Natuurlijk. Het magische zwaard!’
A long time ago, in a galaxy far away… ‘Ik weet niet of George Lucas, de bedenker van Star Wars, vertrouwd was met Der Ring des Nibelungen, maar je herkent Wagner voortdurend.’
Mensen ontmoeten aliens; er heerst een mystieke kracht, ‘the Force’; vliegende creaturen tarten de wetten der natuur... ‘Inderdaad!’
Slaven zwoegen… ‘De dwergen van Wagners Alberich! Hoe dan ook, Wagner of geen Wagner, als iemand bij Star Wars verstand had van Wagner, dan was het de maker van de muziek, John Williams.’
Wat voegt muziek toe aan een film? ‘Het voegt zijn ding al toe voordat je erover nadenkt. Neem The&nbsp;Lord of the Rings – naar het boek van Tolkien. Ik heb meer met het boek dan met de film. Maar ik waardeer Howard Shore’s filmpartituur. Zonder die muziek zou de film geen effect hebben.’
Wat is het geheim van goede filmmuziek? ‘Tja, er is geweldige filmmuziek gemaakt, en nog veel meer slechte filmmuziek. Maar wat is slecht en wat is goed? The Godfather, muziek van Nino Rota: geweldig. Ennio Morricone: fantastisch. Je hebt ook een Hans Zimmer (Gladiator, Pirates of the Caribbean), die we eerder een soort geluidengenie kunnen noemen. Hij heeft klanken bedacht, vreemde geluiden soms, die absoluut briljant zijn. Je hoort ze nu terug in zowat elke Hollywoodtrailer.’
De cineast Stanley Kubrick koos graag sterke concertmuziek die al bestond, en dat werd dan filmmuziek. ‘En dan Tarkovski, die deed het soms helemaal zónder. In The&nbsp;Mirror uit 1975, waarschijnlijk zijn grootste meesterwerk, zit haast geen geluid. Alleen maar de wind die blaast. En dan wat orgelmuziek... Bach. Zo vreemd, zo prachtig.’
Dient goede filmmuziek het beeld? Of is het andersom, en is het pas goed als de muziek ook op zichzelf kan staan? ‘Het werk van Bernard Herrmann kan absoluut op zichzelf staan. Zijn muziek bij Vertigo is 65 jaar oud en het is nog steeds een van de beste scores aller tijden. Alleen al die intrigerende ‘Prelude’. En de nachtmerrie-muziek. De ‘Scène d’amour’ kunnen we betitelen als Bernard Herrmanns Tristan.’
In de film zie je een gewone dorpskerk, een baai, een hotelkamer. En dan is er de muziek die je steeds optilt naar een andere wereld – waar je ook weer uit kan tuimelen. ‘In de muziek van Herrmann zitten veel Wagneriaanse echo’s. Nog los van de associaties met zoiets Wagneriaans als ‘verboden liefde’. Vertigo is een van mijn favoriete films. Ik zou er elke dag naar kunnen kijken.’
Herrmann zei: voor filmmuziek bestaan geen regels. De enige regel, is dat er geen regels bestaan.&nbsp; ‘Wheek wheek wheek!’ (Peltokoski imiteert luid gekras in de hoogste vioolregisters.) ‘Zijn muziek voor Hitchcocks Psycho is ongelooflijk. En er zitten uitsluitend strijkers in. Dat is componeren! Alles mag! Ik had graag Psycho op dit programma in Rotterdam willen hebben, maar uiteindelijk vond ik toch dat het Vertigo moest worden. En dan te bedenken dat Citizen Kane van Orson Welles de eerste film was waar Herrmann voor componeerde. Niets minder dan dat. Wat een carrière. En de laatste was Taxi Driver van Scorsese. Toen die hem vroeg, zonder eerst veel details te vertellen, had Herrmann zijn antwoord al klaar. I don’t write music for car movies, haha.
Lenen of stelen? Erich Wolfgang Korngold, ooit beschouwd als dé belofte van de Duitse operakunst, oogstte al jong fenomenale successen, vooral met zijn opera Die tote Stadt (1920). Ontluisterd door nazi-critici in de vroege jaren dertig, week hij uit naar de VS, waar hem een nieuwe carrière wachtte bij Warner Brothers in Hollywood. Hij zwoer pas weer ‘klassiek’ te componeren als Hitler het veld had geruimd. Toen dat moment gekomen was, vierde hij het met een betoverend georkestreerd Vioolconcert in D waarin allerlei echo’s opduiken uit Korngolds Warner Brothersfilmmuziek.
De soloviool zet in met een schitterende melodie die eerder een nogal drakerig filmmelodrama met Kay Francis en Errol Flynn opluisterde: Another Dawn. Korngolds vioolconcert wordt er niet goedkoop van, integendeel. ‘Die muziek is ongelooflijk! Na de première met Jascha Heifetz was er behalve applaus ook enige verwondering, ‘het klonk soms naar filmmuziek’, haha. Het wás filmmuziek, maar dat wisten ze niet meer.’
Intussen zien ook wij Another Dawn haast niet meer. Noch de film Juarez, of de film Anthony Adverse, waar Korngold ook naar teruggreep voor zijn vioolconcert. Allemaal zo goed als vergeten. ‘Ik ben ook niet van plan ernaar op zoek te gaan. Ze vormen niet de sleutel tot dit vioolconcert, denk ik. Wat me wel frappeert, is de fantastische climax aan het eind van het vioolconcert. Die klinkt naar Back to the Future, een film die jaren na Korngolds dood is gemaakt.’
Volgens kenners zit in het slotdeel van Korngolds vioolconcert muziek uit de film The Prince and the Pauper, uit 1937. ‘Betekenisvoller vind ik de verwantschap met Richard Strauss en zijn opera’s, vooral Die Frau ohne Schatten.’ Maar als Korngold pikte, dan pikte hij van zichzelf.
Klinkt John Williams’ openingsfanfare voor Star Wars niet een beetje naar Gustav Holst, naar dat geweldig voortdenderende ‘Mars’ uit The Planets? ‘In Star Wars zit ook het een en ander uit Le sacre du printemps van Stravinsky. Ik hoor ook Mahler. De grote ‘love scene’ van Leia, dat is Tsjaikovski. Stravinsky heeft iets belangrijks gezegd: Mindere kunstenaars lenen. Grote kunstenaars stelen.’
Dank voor dit gesprek. May the Force be with you. ‘Graag, haha!’

Muziek voorbij de film

Interview met Tarmo Peltokoski

Proms: Cinematic Soundtracks

De kracht van een film zit vaak in de muziek, die de beelden een betoverende diepte geeft.

Medewerker Educatie

Helma Wagemakers

Ik ben fan van Star Wars, lijkt me fantastisch om die muziek door het orkest te horen spelen.

Marieke Blankestijn

Concertmeester

Wie of wat inspireert jou? 
Het spel van mijn collega's inspireert mij. Heel vaak ervaar ik mijn plekje in het orkest als een stukje hemel op aarde.
Wat doe je om je leven als beroepsmusicus fysiek en mentaal vol te houden? 
Om te ontspannen wandel ik graag. De dagelijkse wandelingen met mijn hond zijn fijn. Als ik even de mogelijkheid heb dan ga ik het liefst een paar dagen een langeafstandswandeling maken.
Wat maakt een dag voor jou een goede dag? 
Onverwachte ontmoetingen maken mij blij en dat kan zomaar een leuk gesprekje met een onbekende zijn. Of onverwachts mooie gesprekken met vrienden of bekenden. Ze maken mijn dag helemaal goed.
Kom je uit een muzikaal nest? 
Ik kom uit een gezin waarin muziek heel erg belangrijk was. Met name het harmonieleven. Mijn vader, mijn broer en ik zaten alle drie in de harmonie. We keken echt uit naar de wekelijkse repetitieavond, het samen muziek maken.
Welk ander instrument zou je willen kunnen spelen? 
Geen ander instrument: het liefste zou ik willen kunnen zingen. Nu heb ik de hobo om mee te zingen.
Wat is jouw favoriete plek in Rotterdam? 
Mijn meest favoriete plek in Rotterdam is bij mijn zoon thuis, hij woont in Rotterdam. En dan ben ik daar het liefste rond etenstijd, want hij kan superlekker koken.

Anja van der Maten

Hobo

Ik ervaar mijn plekje in het orkest als een stukje hemel op aarde.

James MacMillan over de spirituele kracht van muziek

Partnership Ahold Delhaize voor Academy verlengd

Hoe krijg jij een muziekstuk in je vingers? 
Als allereerste luister ik naar de opname, dan heb je een beetje een idee waar je kunt beginnen. Vanuit daar groeit het tijdens het studeren eigenlijk heel snel. Je hebt natuurlijk ook stukken die veel vaker voorkomen: dat scheelt dan weer. Met nieuwe werken is het veel opnames luisteren.
Hoe voel je de band met het publiek tijdens het concert? 
Bepaalde dirigenten die vaker komen hebben een warmere band met het publiek. Dat voel je meteen op het podium. Dan voel je gelijk dat je in een soort warm bad terechtkomt.
Is er iets wat je hebt moeten opgeven voor je leven in de muziek? 
Ik denk dat je leven muziek ís als je er al van jongs af aan mee bezig bent. Wat je daar soms voor opgeeft, is dat je er op feestdagen of verjaardagen niet bij kan zijn. Dat is soms pijnlijk, maar daar vind je ook wel een weg in.
Wat doe je om je leven als beroepsmusicus fysiek en mentaal vol te houden? 
Het allerleukste is boksen! Ik doe zaktraining, dus niet op mensen. Dat is voor mij echt de beste uitlaatklep.
Van welke niet-klassieke muziek houd je? 
Ik luister van alles, maar ik ben een groot fan van Wende Snijders. Wat zij maakt, is briljant. En verder hangt het af van het moment. Soms is het klassiek, en soms, in de auto, is het heerlijk om gewoon techno te luisteren.
Wie of wat inspireert jou?&nbsp;&nbsp; 
Mijn docent. Hij is zelf violist geweest, ook in het orkest. De manier waarop hij over muziek praat, hoe hij lesgeeft en de warme persoon die hij is - dat heeft hij me meegegeven. Bekijk iedereen op zich en zoek het beste in de mens, eigenlijk.

Melanie Broers

Ik luister van alles, maar ik ben een groot fan van Wende Snijders. Wat zij maakt, is briljant.

Koop tickets via Geef in Harmonie

Voedselbank

Roman Spitzer

Aanvoerder altviool

Anne Huser

Meer weten?

Kijken in het  brein van Bach

<h4>Oefenen met Afrikaanse ritmes</h4>
Een van de grootste filmklassiekers ooit is The Lion King. Om de epische vertelling, maar ook om de muziek, de songs die in onze hoofden resoneren. Stel je voor: de realistische remake uit 2019 van de animatieversie op een kolossaal scherm in de RTM Stage in Ahoy, met live het Rotterdams Philharmonisch Orkest. Het gaat gebeuren, begin april. 
 
De voorbereidingen zijn al in volle gang. Maar liefst vijf percussionisten oefenen hun partijen, een groot scherm 
wordt gehuurd, er wordt nagedacht over de opstelling van het orkest, belichting, catering etc. Alles om ervoor te zorgen dat begin april The Lion King te zien is op een buitengewoon groot scherm in de RTM Stage in Ahoy, met filmmuziek door het Rotterdams Philharmonisch Orkest. 
 
Dat het orkest de muziek bij een film speelt is niet nieuw. Ooit ontstond het Rotterdams Philharmonisch uit musici die films begeleidden in Rotterdamse theaters (1918), en ook later gebeurde dat, onder meer met de Harry Potter-films. Met The Lion King blijft het orkest zo trouw aan een traditie. 
 
Aan een dergelijke uitvoering gaat best&nbsp;wat vooraf, vertelt manager orkestzaken Gea Plantinga, zelf tot tien jaar geleden werkzaam als freelance klarinettist, nu met hart en ziel actief achter de schermen. Zij leidt en coördineert deze ‘heel bijzondere productie’. Alles is groot, zegt ze. ‘Scherm, podium, orkest, publiek, en het moet allemaal bij elkaar komen en z’n plaats hebben. De muziek heeft een groot aandeel doordat het publiek ziet gebeuren hoe die wordt gespeeld. Daardoor is de beleving anders. Uniek. Maar voor je dat bereikt moet je dus eerst alles organiseren en afstemmen.’ 
 
Sinds januari vorig jaar is Gea ermee bezig. Kort door de bocht: zij is de grote regelneef die ervoor zorgt dat de voorstelling door kan gaan. ‘Dat de techniek is geregeld, alles voor het orkest op orde is – zoals dat er genoeg&nbsp;stoelen en lessenaars voor de musici staan opgesteld. En ik doe de contracten, de kaartverkoop samen met marketing... De bijzondere, ongebruikelijke dingen die we doen bij deze productie, video, audio, alles van begin tot eind, daar bemoei ik me tegenaan. Niet fulltime, er lopen simultaan ook andere projecten.’ Contracten? Ja, de uitvoering komt tot stand in samenwerking met Disney, de rechthebbende. Alle plannen voor de uitvoering komen ter tafel bij de Amerikanen, die vervolgens voor elk nieuw element counteren met minimaal dertig pagina’s contract. Gea: ‘Met voorwaarden waar we aan moeten voldoen. Overal zitten haken en ogen aan, het is altijd steggelen. Dat los ik op. Of ik dat leuk vind, dat geregel? Ja. Ik word er gelukkig van.’ 
 
Ook met de musici heeft Gea, meestal via de orkestinspecteurs, te maken. Zo vroeg mogelijk heeft zij de partituren opgevraagd omdat ze aan de lijst instrumenten al zag dat er iets bijzonders nodig was: Afrikaanse percussie. Wie de originele muziek beluistert, bijvoorbeeld via Spotify, herkent onmiddellijk het ongebruikelijke slagwerk en de Afrikaanse ritmes. ‘Dat vraagt iets anders van musici dan ze in het klassieke repertoire gewend zijn. Daarom moesten de slagwerkers al vroeg naar de partijen kijken. Wat zou het van hen vragen?
<h4>Exotisch</h4>
Nogal wat, bevestigt slagwerker Ronald Ent. ‘Afrikaanse slagwerkinstrumenten zijn in reguliere symfonische programma’s niet in gebruik’, zegt hij.&nbsp;‘Bij The Lion King bestaan de slagwerkpartijen uit drie groepen. Ten eerste zit er veel marimba in. Dat gaat Martijn Boom doen, samen met een extra slagwerker. Ze buigen zich over wat wij noemen de mallet-partijen, ze spelen de melodie. Groep twee bespeelt onder andere allerlei exotische Afrikaanse trommels. Wij werken als orkestslagwerkers in een andere traditie, dus dat vergt veel voorbereiding. Die partijen doen Adriaan Feyaerts en een andere extra speler. De derde groep ben ik: ik begeleid de hele film van achter een drumstel. Een omvangrijke klus, iedere noot die je hoort staat namelijk op papier, en dat betekent twee keer drie kwartier drums instuderen, noot voor noot, op een heel andere manier dan je normaal bij het begeleiden van een popsong zou doen. En in het orkest is het nog weer anders, want daar speel je grote of kleine trom, bekkens, triangel, xylofoon of klokkenspel. Achter een drumstel zitten is dus heel wat anders. Maar ik ben er blij mee, want drummen is wat ik van kinds af aan al doe. Die kans krijg ik nu weer.’
<h4>Aanwas</h4>
Groot en complex dus, met vijf percussionisten, ongebruikelijk veel en ongewoon anders, maar goed te doen, zegt Ronald Ent, die 33 jaar aan het Rotterdams Philharmonisch Orkest is verbonden. Hij is deze maand begonnen met het studeren van zijn partij om later, als&nbsp;alles en iedereen op het podium samenkomt, helemaal klaar te zijn. ‘Het is spannend, mooi en uitdagend. Voor alle musici. We hebben als orkest een groot repertoire, maar we hebben aanwas nodig. Dat is dit! Aanwas! Dit trekt publiek en het is toegankelijk, niet moeilijk om naar te luisteren zoals wel het geval bij veel andere hedendaagse composities. Hier trek je publiek mee, en het is ook nog eens hartstikke leuk om te doen.’ 
 
En dat in de RTM Stage in Ahoy, waarmee het Rotterdams Philharmonisch een bijzondere band heeft opgebouwd, vertelt Gea Plantinga. ‘Je kunt daar met groot orkest zitten op onderling anderhalve meter afstand. Tijdens de lockdowns hebben we er daarom veel gespeeld, opnames gemaakt voor online. Nu zijn we bezig met de inhuur van het scherm, met de opstelling van het orkest op het podium; wat betekent dat voor de belichting, hoe ziet de geluidversterking eruit? We zijn bezig met de aankleding: hoe komt alles over als de mensen binnenkomen: ook belangrijk. Catering, en wie arriveert wanneer, zoals de dirigent die uit het buitenland komt, waar gaat hij overnachten, wie rijdt hem heen en weer? Mensen van Disney ontvangen die willen zien of we ons aan de afspraken houden. Ze onderbrengen.’ 
 
Gea maakt een uitgebreid draaiboek waarin per uur staat wat er wanneer en waar moet gebeuren. ‘Alles moet worden opgebouwd bijvoorbeeld, al op 31 maart: tribunes, podium, scherm, licht, en daarbij zijn veel partijen betrokken. Dat drijft mij: alles zo regelen dat de musici en de technici hun werk goed kunnen doen. Zodanig, dat als de mensen binnenkomen er niets is wat ze opvalt. Klopt alles, dan heb je je werk goed gedaan. Dezer dagen maken we de eerste versie van het draaiboek. De musici hebben ook een draaiboek, maar dat maken anderen weer... Ja, details details, daar gaat het om.’

Artikel uit ons kwartaalblad Intrada

Oefenen met Afrikaanse ritmes

Disney’s grootste klassieker met live muziek

NRC over The Lion King (2019)

Verbluffend, adembenemend… een klassiek, ontroerend sprookje

Lola Descours

Eerste fagot

Hoe is de viool op je pad gekomen? 
Ik kom uit een muzikaal gezin. Mijn moeder is violiste en gaf vioolles. Mijn vader is organist. Dus ik heb het echt met de paplepel ingegoten gekregen. Het begon pas te kriebelen toen we op de middelbare school voor een beroepskeuze kwamen te staan, relatief laat dus. Toen heeft mijn moeder, met haar achtergrond, meteen mensen opgebeld met de vraag: kan ze bij jou op les komen?
Welke rol speelde muziek in het gezin waarin je opgroeide?&nbsp; 
Een heel grote rol. Mijn vader had zijn eigen kleine studio-orgel op zolder staan en studeerde heel veel. Mijn moeder hoorde je ook studeren. Toen ik drie was, ging mijn moeder lesgeven op de muziekschool. Omdat ik moest huilen als ze wegging, had mijn moeder bedacht om een heel klein viooltje voor mij te kopen. Nou, toen was het huilen over! Daarna ging ik mee naar de muziekschool van mijn moeder. Ik heb daar, zeker in mijn puberteit, echt heel veel tijd doorgebracht. Dan had ik pianoles, dan speelde ik in het muziekschoolorkest op mijn viool of ik begeleidde de groepslessen viool op de piano bij mijn moeder. Ik leefde de helft van de tijd op de muziekschool en had er ook vrienden. Dat heeft mij gevormd. Er was eigenlijk altijd muziek.
Wat maakt een dag voor jou een goede dag? 
Als ik verbinding voel met mensen. Of met bijvoorbeeld de natuur. Iets doen wat inhoud of diepte geeft. Het kan ook met mijn kinderen zijn, of een kopje koffie in de zon. Ook muziek geeft me altijd veel voldoening. 
Hoe krijg jij een muziekstuk in je vingers? 
Dat wisselt heel erg. Als ik een stuk al kent, weet ik puur technisch wat ik moet doen, op welke passages ik echt moet studeren. Vaak begin ik als het snelle passages zijn langzaam om het in mijn motorische geheugen op te frissen. Als dat gaat, steeds sneller. Als ik een stuk niet ken, begin ik met het drooglezen, dus alleen de noten lezen zonder instrument. Daarna langzaam studeren. Ik probeer om dingen niet van tevoren te beluisteren. Dat doe ik pas in een later stadium om bij mijn eigen manier van lezen van de partituur te blijven. Bij het orkest krijg je het beeld van het geheel wel. 
Van welke niet-klassieke muziek houd je?&nbsp; 
Ik luister niet zoveel andere muziek. Ik kan erg genieten van stilte, om juist even geen muziek te hebben. Of als ik in een bos loop, van kwetterende vogeltjes.

Eefje Habraken

Toen ik drie was, ging mijn moeder lesgeven op de muziekschool. Omdat ik moest huilen als ze wegging, had mijn moeder bedacht om een heel klein viooltje voor mij te kopen. Toen ik een viool kreeg, was het huilen over.

‘Kavakos speelt als een god,’ schreef Het Parool over zijn cd met Mendelssohns Vioolconcert.

Kavakos speelt Mendelssohn

Bruno Bonansea

Eerste klarinet

'Wanneer beeldende kunst en muziek samenkomen, gaan ze een dialoog aan en versterken elkaar.'

Tussen Kunst en Klank

Waarom het Rotterdam Philharmonisch Orkest? 
Ik heb een blauwe maandag in het Brabants Orkest gespeeld als plaatsvervangend eerste en tweede hobo. Dat vond ik heel leuk. Toch heb ik weer verder geauditeerd bij het Residentieorkest, een beter orkest, ook als tweede hobo. Mijn leraar Bart Snijman speelde hier in het Rotterdams. Na er lang over nagedacht te hebben, wist ik dat ik graag met hem wilde spelen. Zelfde manier van spelen en voor mijn gevoel een nog beter orkest. Ik ben er gewoon voor gegaan, en het lukte ook allemaal.
Hoe ziet je studeerruimte eruit? 
In Pijnacker waar ik 25 jaar heb gewoond, hadden we een zolder die eigenlijk vrijstaand was van de buren. Dat was heel fijn want we woonden gewoon in een rijtjeshuis. Sinds een jaar of vier woon ik in Rhoon en heb ik een studio in de tuin. En dat is heerlijk. Kan ik gewoon dag en nacht mijn gang gaan en doen en laten wat ik wil. Niemand die mij stoort. Perfect. 
Wat doe je om je leven als beroepsmusicus fysiek en mentaal vol te houden? 
Sporten is voor mij wel echt een must. Veel buiten zijn, wandelen. Ik voel het ook altijd aan mijn lichaam: heb ik veel concerten of zware repetities gehad, dan moet ik me wel even afreageren. Lekker hardlopen. Padel doe ik ook, vind ik heerlijk. Ik heb het wel nodig om dat soort dingen te doen. 
Is er iets wat je hebt moeten opgeven voor je leven in de muziek? 
Het sociale leven is soms moeilijk. Het is lastig om iets te organiseren omdat wij ook vaak ‘s avonds en in het weekend werken. Daarnaast is het een beroep waarbij je niet zomaar de deur achter je dicht doet. Altijd ben je in je hoofd bezig met de volgende week: ik heb morgenavond concert, ik moet zorgen dat ik fit ben. Het is wel een veeleisend vak, absoluut.

Ron Tijhuis

Althobo / hobo

In mijn studio in de tuin kan ik gewoon dag en nacht mijn gang gaan en doen en laten wat ik wil. Niemand die mij stoort. Perfect. 

Bruckner 9 met Lahav Shani

Zijn eerste acht symfonieën namen al een aanloop, maar Bruckners Negende neemt ons werkelijk mee tot in de hemel.

NRC over Bruckner met Lahav Shani en het Rotterdams Philharmonisch

Bekijk de concerten:

Joe Hisaishi komt naar Nederland

Hoe is slagwerk op je pad gekomen? 
Ik ben begonnen met pianospelen, maar ik wilde eigenlijk altijd al trommelen. Toen ik zes jaar was, ben ik begonnen bij de drumband op de muziekschool in Woerden en eigenlijk nooit meer gestopt. 
Kom je uit een muzikaal nest? 
Jazeker. Mijn ouders maken allebei muziek. Mijn moeder speelt ook hier in het orkest, ze speelt hobo. Dus met de paplepel ingegoten. 
Hoe ziet je studeerruimte eruit? 
Thuis heb ik eigenlijk helemaal niks. Als slagwerker moet ik in de Doelen studeren. We hebben daar twee ruimtes waar we kunnen studeren. Dus ik hoef thuis lekker niks te doen, en om te studeren kom ik naar de Doelen. 
Ben je in de loop van de jaren minder gaan studeren, of juist meer?&nbsp; 
Ik studeer wel op een andere manier dan op het conservatorium bijvoorbeeld. Ik hoef niet meer zoveel solostukken te spelen, dus ik kan me meer focussen op de technische aspecten. Dat op peil houden heeft nu meer focus dan moeilijke solowerken instuderen.
Op welke leeftijd wist je dat je van muziek je beroep zou gaan maken? 
Ik denk dat ik toen ik een jaar of elf, twaalf was, wist dat ik echt de muziek in wilde. Ik ben toen naar de Havo voor Muziek en Dans gegaan en daar werd het bevestigd. 
Hoe krijg jij een muziekstuk in je vingers? 
Als slagwerk moeten we altijd eerst kijken naar een verdeling. Wie speelt welk instrument? En vooral met moderne muziek zijn er heel veel instrumenten die nodig zijn. Dat is de eerste puzzel. Daarna ga je kijken naar wat de moeilijke delen uit het stuk zijn en wat eigenlijk wel meevalt. Vervolgens begin je met de moeilijke stukken studeren en als die erin zitten, valt de rest meestal ook wel mee.

Martijn Boom

Slagwerk

Als slagwerk moeten we altijd eerst kijken naar een verdeling. Wie speelt welk instrument? En vooral met moderne muziek zijn er heel veel instrumenten die nodig zijn. Dat is de eerste puzzel.

München & Innsbruck

Programma & uitvoerenden

Alle speeldata van München & Innsbruck