Vandaag staat er iets bijzonders op het programma: de Wereldexpo in Osaka. Samen met mijn contentcollega Sanne mag ik het optreden van het koperensemble vastleggen. Niet zomaar een optreden, het ensemble speelt bij de officiële opening van het Nederlandse paviljoen. Een muzikaal visitekaartje, tussen ambassadeurs, beleidsmakers en culturele vertegenwoordigers uit de hele wereld.

En dat roept hele praktische vragen op: wat trek je aan bij 32 graden en 70% luchtvochtigheid? Ik kies voor een witte blouse en zwarte broek, de netste combinatie die ik in m’n koffer kon vinden. Later die dag besef ik: stijlvol zweten is nog altijd zweten.

Onze tourbus, of moet ik zeggen ‘tourbus’, is tot de nok toe gevuld met mensen en instrumenten. En met vol bedoel ik: geen centimeter tussen tuba en trompettist. We leren elkaar goed kennen in het uurtje naar het Expo-terrein. Heel goed. 

Onderweg glijdt Japan aan me voorbij: de straten, de borden, de auto's, alles is herkenbaar en toch volstrekt anders. Sanne zit naast me geconcentreerd beelden te bewerken van de vorige dag, maar grijpt ook haar camera wanneer er een taxi met voorbij zoeft. Klik. Gewoon een taxi. Zomaar een moment, maar vastgelegd met oog voor detail.

Eenmaal aangekomen op het Expo-terrein gaan we eerst door de beveiliging. Het verbaast me hoe vriendelijk iedereen is. In de verzengende zon openen ze glimlachend elke instrumentenkoffer. Ik kijk mijn ogen uit, zoveel mensen, zoveel beweging.

Voor lunch krijgen we een bento box. Voor sommigen is eten met stokjes nog een avontuur. “Zijn er ook boterhammen?” wordt er gegrapt. Maar dat hoort erbij. Na de lunch bespreken we met het mediateam de planning. Het lichtplan, de schermpresentatie, de muzikale cues. Alles is strak gepland. Het ensemble checkt alvast de akoestiek tijdens de soundcheck.

Naast het vastleggen van alles wat er achter de schermen gebeurt, ben ik vandaag ook verantwoordelijk voor het doorklikken van de presentatie op het scherm achter het ensemble. Tijdens de generale repetitie komt Alex(ander) Verbeek, eerste trombone, naar me toe. Hij is het brein achter dit bijzondere optreden. Hij neemt me nog één keer mee door de volgorde van de slides, en de cues in de muziek waar ik op moet letten om door te klikken. “Er moet eigenlijk nog een zwarte slide voor Sakura Sakura, dan beginnen we namelijk weer in het donker.” Voegt hij er op het einde aan toe. Geen probleem, zeg ik, dat fix ik wel.

Even denk ik dat de jetlag mij te pakken heeft, want het vertrouwde programma PowerPoint oogt ineens vreemd en onherkenbaar. Tot ik mij realiseer dat, uiteraard, alles in het Japans staat. Na een minuut of tien schuif ik mijn trots opzij en vraag ik hulp aan iemand die wél begrijpt wat er staat, en samen fixen we de zwarte slide. Crisis bezworen. Klamme oksels blijven.

De deuren gaan open, en ik hoor iets dat ik niet meteen kan plaatsen. Geroezemoes? Boze stemmen? Verhitte discussies? Ik kijk verbaasd naar tourmanager Daniel. Hij knikt rustig en zegt: “De rij is zó lang dat mensen niet meer naar binnen mogen.” Dat wil ik natuurlijk met eigen ogen zien. Een mensenmassa vult de hal voor de ingang. Ik volg de rij naar buiten die zich gemoedelijk maar vastberaden om het gebouw heen slingert. En ineens dringt het tot me door: dit is dus het publiek voor ons koperensemble.

Ik wist dat klassieke muziek in Japan anders leeft dan in Nederland, maar dit? Dat had ik écht niet verwacht. Alsof er zo meteen een popster opkomt.

En terwijl ik daar sta, realiseer ik me dat al die mensen straks ook op mijn scherm gaan kijken. Naar mijn doorklikwerk in PowerPoint. Mijn zelfvertrouwen krijgt een kleine knik. Opeens voelt het niet meer alsof ik PowerPoint bedien. Het voelt alsof ik sta te VJ’en op Coachella… maar dan in het Japans.

Voor de musici moet dat een droom zijn. Voor mij, met de presentatieknop in de hand, is het pure concentratie. Want als je niet hoort wanneer een stuk eindigt, en niet goed kan zien wanneer de musici hun instrumenten weer aan de lippen sluiten, weet je ook niet precies wanneer je moet doorklikken. De volle zestig minuten zit ik met gespitste oren, in totale focus, hopend dat mijn PowerPoint perfect meeloopt met de muziek.

En dan: stilte. Nog één adem, nog één noot en daarna barst het applaus los.
Lang, luid en recht uit het hart. Alsof de hele zaal weer mag ademen. De musici krijgen een staande ovatie, en zelfs achter het scherm voel ik het trillen van de grond.

Na afloop voegen Sanne en ik ons bij de collega’s die niet hoefden te spelen. We vinden contrabassisten Ricardo en Javi in het publiek en realiseren ons ineens dat we moeten rennen om de bus terug naar het hotel te halen. Al zigzaggend tussen de stoet mensen bewonder ik de prachtige locatie. Het is een wereldwijde etalage van ideeën, innovatie en cultuur. Landen van over de hele wereld bouwen er hun eigen paviljoen, waarin ze laten zien wie ze zijn, wat hen beweegt, en hoe zij naar de toekomst kijken. Het voelt een beetje als een internationale speeltuin voor grote dromen: architectuur, technologie, duurzaamheid, kunst, alles komt hier samen op één plek. In een halve sprint ruik ik gerechten van verschillende landen en vind ik het toch jammer dat ik hier niet verder heb kunnen onderzoeken.

Op de terugweg valt het warme gouden licht door de ramen van de bus. De opwinding van de dag glijdt langzaam over in vermoeidheid. Ik scrol door m’n telefoon om nog snel een update te plaatsen op onze social media. Achter me probeer ik een gesprek te starten met Bruno om wakker te blijven. Hij is me al voor. Bruno snurkt, Sanne bewerkt. Ik upload. En ergens in Osaka zakt de zon weg achter het paviljoen, en daarmee onze allereerste, echte tourdag.

Tekst: Maxime de Bruin. Foto bovenin: NL Expo 2025. 

Fotoverslag door de ogen van Algemeen directeur Rob Streevelaar: