Hertog Blauwbaards burcht

Geen enkel muziekstuk laat de luisteraar achter met zoveel meer vragen dan antwoorden dan deze opera van de Hongaarse genie: Béla Bartók. Hertog Blauwbaards Burcht is een bijzonder muziekstuk. In tegenstelling tot andere opera's is het plot geen gewoon liefdesverhaal; je ziet geen dramatische romantiek op het podium. In plaats daarvan gaf Bartók ons deze muzikale thriller.

Het verhaal vindt zijn oorsprong in een gelijknamig Frans sprookje van Charles Perrault. In de 20e eeuw werd het klassieke verhaal op nieuwe wijze geïnterpreteerd. Onder invloed van symboliek, onderbewustzijn en de opkomst van de psychologie kwam een nieuwe mysterieuze en duistere betekenis aan het licht. De basis voor Bartoks opera kwam uit de pen van de Hongaarse librettist en dichter Béla Balázs, een goede vriend van de componist.

Waar gaat Hertog Blauwbaards Burcht over?

Alle aandacht van de opera gaat naar de twee hoofdpersonen, Blauwbaard en zijn nieuwe 'vrouw' Judith. Hoewel het libretto van de opera de burgerlijke staat van Blauwbaard en Judith niet vermeldt, zijn er veel connotaties en theorieën die dit vermelden. Wat wel duidelijk is, zijn de geruchten rond de mysterieuze hertog: wat is er met zijn vorige vrouwen gebeurd? Leven ze nog? Ondanks kwade geruchten besluit Judith haar familie te verlaten en bij Blauwbaard te blijven.

Beroofd van het gezelschap van bedienden en andere bewoners van een sprookjesland, begint de jonge Judith een nieuw leven met een mysterieuze hertog in zijn verre burcht. De burcht van Blauwbaard staat centraal, aangezien het de enige setting is van deze opera. Net als de relatie van de hoofdpersonen heeft de burcht een symbolische betekenis. Naarmate het verhaal vordert, worden de ontzagwekkende en angstaanjagende geheimen van deze symboliek onthult.

De opera bij het Rotterdams Philharmonisch Orkest

De opera is opgebouwd in de vorm van een psychologisch, expressief dialoog; het is rijk aan vloeiende, intens expressieve recitatieven, die vakkundig de karakteristieke manier van Hongaarse muzikale volksmotieven vertalen. Bartóks levendige muziek sprankelt met subtiele nuances, geweven uit een verscheidenheid aan originele, soms gedurfde innovatieve, expressieve technieken. Met behulp van deze technieken schrijft de componist vakkundig een mysterieuze, somber-fantastische, schilderachtige achtergrond waartegen de opera's zich ontvouwen. Met elke nieuwe scène bouwt de onrust in de lucht alleen maar op, de kleuren worden dikker en donkerder op het podium. In de dramatische climax van de opera klinkt het orkest bijzonder krachtig en somber. Een ware muzikale thriller voor je oren die live gehoord moet worden!